به گزارش خبرگزاری حوزه علمیه خراسان جنوبی، در همایش وحدت حوزه و دانشگاه که صبح امروز (۳۰ آذرماه ۱۴۰۴) در دانشگاه بیرجند برگزار شد، دکتر علی زنگویی، استاد و عضو هیأت علمی گروه آموزشی معارف اسلامی دانشگاه بیرجند، با گرامیداشت یاد و خاطره شهید دکتر مفتح، به تبیین مبانی نظری وحدت حوزه و دانشگاه پرداخت.

دکتر زنگویی با اشاره به پیشینه تاریخی این بحث اظهار داشت: علم حوزه و دانشگاه و به‌طور کلی علم و دین، ذاتاً یکی هستند و اگر در برهه‌هایی تعارض یا چالشی میان نهاد دینی و نهاد علمی مشاهده شده، این مسئله ریشه در بیرون از آموزه‌های اسلامی داشته و در متن اسلام چنین دوگانگی‌ای وجود ندارد. به گفته وی، همین یگانگی ذاتی، زیربنای اصلی وحدت حوزه و دانشگاه است و تحقق عملی آن نیازمند نظریه‌پردازی جدی و منسجم است.

این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به تلاش اندیشمندانی همچون خواجه نصیرالدین طوسی در نزدیک‌کردن فلسفه و کلام، به نظریه حضرت آیت‌الله جوادی آملی اشاره کرد و گفت: بر اساس این دیدگاه، حوزه علمیه به بررسی «قول خدا» و دانشگاه به بررسی «فعل خدا» می‌پردازد و در نهایت، قول و فعل الهی به یک حقیقت واحد بازمی‌گردد و همین امر، مبنای وحدت میان علم و دین است.

وی سپس با تقدیر از تلاش‌های دکتر خسروپناه، نظریه ایشان در زمینه «علم دینی» را یک سنگ‌بنای اساسی و اثرگذار دانست و افزود: برخلاف بسیاری از رویکردهای کلی‌نگر، این نظریه دارای عمق علمی و دورنمای روشن است و می‌تواند مسیر جدیدی را در نسبت علم و دین پیش روی جامعه علمی کشور قرار دهد.

دکتر زنگویی در بخش دیگری از سخنان خود به چالش‌های علم جدید پرداخت و تصریح کرد: علم جدید غربی بر اساس پیش‌فرض‌ها و اکسیوم‌هایی شکل گرفته که در بسیاری موارد سکولار و الحادی است. در این شرایط، نمی‌توان بدون نقد مبانی، صرفاً مصرف‌کننده علوم جدید بود.

وی راهکار ارائه‌شده از سوی دکتر خسروپناه را مبتنی بر «فلسفه مضاف» و استفاده از مبانی فلسفه اسلامی، به‌ویژه حکمت متعالیه دانست و گفت: این رویکرد نه به معنای نفی کامل علوم جدید است و نه تسلیم مطلق در برابر آن، بلکه انتخاب آگاهانه و نقادانه علوم بر اساس مبانی فلسفی و دینی است.

این استاد دانشگاه در پایان با انتقاد از نوعی رکود و کم‌تحرکی علمی، بر ضرورت ادامه راه بزرگان اندیشه اسلامی تأکید کرد و افزود: اندیشمندانی مانند شیخ انصاری و ملاصدرا آغازگر یک مسیر بودند، نه پایان آن. نظریه‌های جدید در حوزه علم دینی نیز نیازمند نقد، تکمیل و پیگیری جدی از سوی حوزه‌ها و مراکز علمی است تا وحدت حوزه و دانشگاه از سطح شعار به مرحله عمل برسد.